Edmund Wacław Naganowski herbu Sas, urodzony 26 września 1853 roku w Gostyniu, zmarł 28 stycznia 1915 roku we Lwowie. Był to wybitny dziennikarz oraz pisarz, którego biografia została opublikowana przez Jana Dąbrowskiego w książce poświęconej Polakom w Anglii.
Pochodził z rodziny ziemiańskiej, wychowując się w bogatym środowisku Wielkopolski, w czasach zaboru pruskiego. Jego rodzicami byli Walerian i Anna z Rogowskich. Edukację rozpoczął w gimnazjum Marii Magdaleny w Poznaniu, gdzie zdobywał wiedzę i umiejętności, które później miały mu służyć w karierze. Po zakończeniu nauki, w 1875 roku, opuścił ojczyznę i rozpoczął swoje życie za granicą.
Pracował jako guwerner, początkowo w Paryżu, a w 1884 roku uzyskał stopień Master of Arts na Uniwersytecie w Dublinie. W okresie od 1880 do 1884 roku, zgodnie z jego własnymi relacjami, mieszkał w Waterford, w Irlandii, gdzie podejmował pracę nauczyciela. W 1886 roku przeniósł się do Londynu, gdzie zdobył posadę w British Museum.
Jego działalność dziennikarska rozkwitała w Irlandii oraz Anglii, gdzie regularnie publikował swoje korespondencje w polskich gazetach i magazynach, takich jak Biblioteka Warszawska, Przegląd Powszechny oraz Gazeta Polska. W swoich tekstach relacjonował wydarzenia z Wielkiej Brytanii, z szczególnym uwzględnieniem Irlandii. Podczas pisania korzystał z wielu pseudonimów, w tym E. Działosz, Latarnik, Edmund Sas oraz Edmund S. N.
Naganowski intensywnie angażował się w życie polskiej emigracji, pełniąc funkcję sekretarza Towarzystwa Literackiego Przyjaciół Polski. Organizował pomoc dla Polonii, jednocześnie dostarczając prasie brytyjskiej informacje o sprawach polskich. Ponadto, zajął się także tworzeniem literackim, wydając powieść „Hessy O'Grady”, w której odzwierciedlił swoje doświadczenia z Irlandii. Jego sympatia do złożonej sytuacji społecznej Irlandczyków w pełni przejawiała się w jego twórczości, jednak równocześnie potępiał przemoc i bojkot jako metody walki politycznej. Jak wskazała Aleksandra Budrewicz, z czasem jego poglądy zaczęły przyjmować charakter pro-brytyjski.
W około 1902 roku Naganowski powrócił do Polski, gdzie podjął pracę w różnych dziennikach, w tym w Słowie Polskim oraz Gazecie Lwowskiej. Ostatecznie osiedlił się we Lwowie, gdzie zyskał prestiżową posadę kierowniczą w Bibliotece Baworowskich. Niestety, zmarł 8 stycznia 1915 roku, a jego ciało spoczęło na Cmentarzu Łyczakowskim.
W kwestii życia prywatnego wiadomo, że Edmund Naganowski ożenił się z Brytyjką imieniem Katy, a para doczekała się syna Konrada, który zginął jako marynarz podczas I Wojny Światowej. Zgodnie z informacjami zawartymi w brytyjskich Archiwach Państwowych, w 1903 roku otrzymał naturalizację jako poddany brytyjski.
Przypisy
- a b AleksandraA. Budrewicz AleksandraA., Edmunda Naganowskiego korespondencje prasowe z Anglii (1879–1903), t. T. XXVII (2024) Z. 1 (73), Rocznik Historii Prasy Polskiej, 2024, s. 7-8, ISSN 1509-1074
- EdmundE. Naganowski EdmundE., Liga Gaelicka, t. R. 19, T. 76, 1902, Przegląd Powszechny, 1902, s. 291
- EdmundE. Naganowski EdmundE., Hessy O'Grady : powieść oryginalna na tle stosunków obecnych w Irlandyi, Kraków 1889
- JanJ. Dąbrowski JanJ., Polacy w Anglii i o Anglii, Kraków: Wydawnictwo Literackie, s. 260–317
- The National Archives [online]
- a b https://www.muzeum.gostyn.pl/i/ngsb/naganowski%20edmund.pdf
Pozostali ludzie w kategorii "Inne":
Bolesław Czwójdziński | Walenty Potworowski | Jan Babczyszyn | Aleksander Ostrowicz | Bogdan Mrozek | Maria ChmielOceń: Edmund Naganowski