Walerian Przeniczka, urodzony 8 września 1923 roku w Gostyniu, to postać, której historia jest niezwykle znacząca w kontekście polskiej tradycji i przeżyć wojennych. Jego życie to nie tylko trudne doświadczenia związane z zesłaniem, ale także chwalebna służba w armii gen. Władysława Andersa.
Był on również współzałożycielem Polskiego Ośrodka w Leamington Spa, co podkreśla jego zaangażowanie w życie społeczności polskiej na obczyźnie. Zmarł 28 kwietnia 2015 roku w Warwick, pozostawiając po sobie niezatarte ślady w historii oraz pamięci wielu osób, które miały przyjemność go znać.
Dzieciństwo i młodość
Walerian Wacław Przeniczka był jednym z trojga dzieci Marii, z domu Furman, oraz Jana Przeniczków. Miał dwie siostry, Pelagię i Sabinę, które towarzyszyły mu w dzieciństwie. W 1931 roku, w wyniku przeniesienia służbowego ojca, pracownika ówczesnego Urzędu Skarbowego, do Szczuczyna, cała rodzina musiała opuścić Gostyń.
W Szczuczynie Walerian uczęszczał do gimnazjum, gdzie kształcił się i rozwijał swoje zainteresowania. Po ukończeniu nauki w szkole średniej planował powrót w rodzinne strony z zamiarem kontynuacji edukacji w szkole wojskowej Korpusu Kadetów w Rawiczu. Jednak w życiu Przeniczki nastąpił tragiczny zwrot wydarzeń – w 1934 roku jego matka zmarła w Szczuczynie, co miało ogromny wpływ na jego dalsze losy.
Wybuch II wojny światowej zniweczył wszelkie aspiracje Waleriana. Po wkroczeniu wojsk radzieckich na teren wschodniej Polski, jego ojciec został aresztowany przez NKWD i wywieziony do Archangielska, co dodatkowo pogłębiło tragedię rodziny. 13 kwietnia 1940 roku Walerian wraz z siostrami został zesłany na teren północnego Kazachstanu, gdzie rodzeństwo osadzono w kołchozie Kriwoszczoki.
Życie na emigracji
W 1946 roku Walerian Przeniczka, wraz ze swoją dywizją, osiedlił się w Anglii, gdzie trafił do obozu Malmesbury w pobliżu Bristolu. Po krótkim czasie podjął decyzję o pozostaniu w Anglii oraz odbyciu dwuletniej służby w Polskim Korpusie Przysposobienia i Rozmieszczenia (PKPR). Był to dla niego czas przejściowy, po którym zyskał stałe miejsce zamieszkania.
Po demobilizacji w 1948 roku rozpoczął pracę w Warwick, a następnie w Leamington Spa. W 1957 roku zawarł związek małżeński z Bogumiłą Bożeną z Łapińskich, a ich owocem były dzieci – Barbara i Edward. W 1961 roku wspólnie z grupą Polaków założył w Leamington Spa Polski Ośrodek, który stał się ważnym punktem dla społeczności polskiej w tym regionie.
Podczas pierwszego zebrania organizacyjnego, powierzono mu funkcję skarbnika, co świadczyło o zaufaniu, jakim go obdarzono. Ośrodek ten wspierał finansowo Rząd RP na uchodźstwie, Polski Ośrodek Społeczno-Kulturalny oraz lokalną szkołę języka polskiego. Przez ponad 50 lat był aktywnym członkiem koła, pełniąc różne funkcje w zarządzie organizacji.
W latach 1985-2015 sprawował obowiązki głównego księgowego oraz skarbnika, co podkreśla jego zaangażowanie w działalność polskiej społeczności w Anglii. W 2000 roku otrzymał nominację na stopień podporucznika Wojska Polskiego, co zdobiło jego dotychczasową karierę wojskową.
Ordery i odznaczenia
W życiu Waleriana Przeniczki wyróżnione zostały liczne odznaczenia, które ukazują jego zaangażowanie oraz odwagę w służbie dla kraju. Wśród polskich odznaczeń można wymienić:
- Krzyż Walecznych – 1945,
- Srebrny Krzyż Zasługi za pracę w Leamington Spa – 1990,
- Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino – nr 19019,
- Krzyż 5 Kresowej Dywizji Piechoty – 1979,
- Odznaka Pamiątkowa 6 Dywizji Lwów – 1943,
- Odznaka Pamiątkowa 5 Kresowej Dywizji Piechoty – 1946,
- Odznaka Weterana Walk o Niepodległość – 1965.
Kiedy mówimy o odznaczeniach brytyjskich, Walerian Przeniczka również został uhonorowany:
- Gwiazda za Wojnę 1939–1945 (1939–1945 Star),
- Gwiazda Włoch (Italy Star),
- Medal Obrony (Defence Medal),
- Medal za Wojnę 1939–1945 (War Medal 1939–1945).
Przypisy
- Polski Ośrodek w Leamington Spa. [dostęp 24.09.2015 r.]
- The London Gazette
- Dziennik Ustaw RP (na Zachodzie) s. 65
- nektolog
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Sylwester Paszkier | Stefan Eitner | Eugeniusz MolczykOceń: Walerian Przeniczka